Odrębną grupę stanowią układy zwane przetwornicami częstotliwości. Przetwarzają one prąd zmienny o częstotliwości f\ na prąd zmienny o innej częstotliwości f2. Częstotliwości f i f2 są ściśle ze sobą związane. Możliwa jest też zmiana ich stosunku w określonym zakresie. Tyrystorowe przetwornice częstotliwości stosuje się do zasilania napędów wymagających płynnej regulacji prędkości wirowania, zwłaszcza w zakresie małych prędkości, np. urządzeń walcowniczych. Przy obciążeniu indukcyjnym ze wzrostem kąta a, maleje wartość ma-ksymalna i kąt przepływu prądu, wskutek czego zmniejsza się jego wartość skuteczna.
Układy odwrotnie-równoległe sterownika można również stosować przy trójfazowym zasilaniu odbiornika energii (rys. 4.13). Wtedy każdy układ odwrotnie-równoległy jest dołączony do obwodu jednej fazy.
Przy niezbyt dużych prądach (do kilkudziesięciu amperów) w sterownikach wykorzystuje się tyrystory symetryczne — triaki. Użycie tyrystora symetrycznego znacznie upraszcza układ sterujący. Układ ten może się składać z dzielnika CR, dołączonego równolegle do triaka przez diodę czterowarstwową . Kąt opóźnienia załączania reguluje się rezystorem R.
Sterowniki tyrystorowe, ze względu na dużą sprawność, małe wymiary i masę, a dużą niezawodność, stosuje się:
- do zmiany w sposób ciągły oświetlenia teatrów, kin i studiów telewizyjnych, a ostatnio coraz częściej jako proste i tanie domowe ściemniacze światła;
- do ciągłego nastawiania temperatury z dużą dokładnością;
- w automatyce napędu elektrycznego, np. do sterowania silników komuta-torowych małej mocy (do 1 kW), używanych jako napęd narzędzi elekt-rycznych;
- niekiedy do sterowania silników indukcyjnych.
Sterowniki tyrystorowe można wykorzystywać jako łączniki bezstykowe prądu zmiennego. Spełniają one taką samą rolę jak styczniki elektromecha-niczne, tzn. zwierając obwód powodują przepływ prądu przez odbiornik, a przerywając obwód odłączają odbiornik od źródła zasilania.
Łączniki tyrystorowe pracują dwupołożeniowo, tj. tylko przy krańcowych kątach opóźnienia załączenia. Upraszcza to znacznie sterowanie tyrystorów. Oprócz podstawowego układu odwrotnie-równoległego wykorzystuje się także i inne sposoby połączenia tyrystorów.
Łączniki tyrystorowe prądu zmiennego stosuje się w obwodach jedno-fazowych i trójfazowych, zwłaszcza gdy jest wymagana duża częstość łączeń, przekraczająca możliwości łączników elektromechanicznych, gdy zależy na bezłukowym wyłączaniu (obwody iskrobezpieczne) i bezgłośnej pracy. Do ważniejszych zastosowań należą układy: dwupołożeniowego nastawienia tem-peratury, rozruchu silników indukcyjnych i dynamicznej zmiany kierunku wirowania z hamowaniem przeciwprądem.